Τις πρώτες πρωινές ώρες της 31ης Ιανουαρίου 1996, η Ελλάδα και η Τουρκία βρέθηκαν στα πρόθυρα πολεμικής σύγκρουσης. Η κρίση των Ιμίων, που είχε ξεκινήσει από τον Δεκέμβριο του 1995, κορυφώθηκε και εκτονώθηκε μέσα σε λίγες ώρες, αφήνοντας βαθιά ίχνη στις ελληνοτουρκικές σχέσεις και αλλάζοντας την πορεία της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής.
Η αμφισβήτηση της ελληνικότητας των Ιμίων ξεκίνησε μετά από ένα ναυτικό ατύχημα στις 25 Δεκεμβρίου 1995, όταν το τουρκικό φορτηγό πλοίο «Φιγκέν Ακάτ» προσάραξε κοντά στις βραχονησίδες και αρνήθηκε βοήθεια από το ελληνικό Λιμενικό,υποστηρίζοντας ότι βρισκόταν σε τουρκικά ύδατα. Το γεγονός αποτέλεσε την αφορμή για την Τουρκία να αμφισβητήσει ευθέως την ελληνική κυριαρχία στα Ίμια, προβάλλοντας τον ισχυρισμό ότι ανήκουν στην τουρκική επικράτεια.
Η ελληνική κυβέρνηση απάντησε στις 9 Ιανουαρίου 1996, απορρίπτοντας τις τουρκικές αιτιάσεις. Στις 26 Ιανουαρίου, ο δήμαρχος Καλύμνου, Δημήτρης Διακομιχάλης, υψώνει την ελληνική σημαία στη μία από τις δύο βραχονησίδες, κίνηση που έφερε κλιμάκωση των εντάσεων.
Τρεις ημέρες αργότερα, στις 27 Ιανουαρίου, Τούρκοι δημοσιογράφοι της «Χουριέτ» αποβιβάζονται στη Μεγάλη Ίμια, υποστέλλουν την ελληνική σημαία και υψώνουν την τουρκική, καταγράφοντας το γεγονός σε βίντεο. Το ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό απάντησε άμεσα, αποκαθιστώντας την ελληνική σημαία.
Το αποκορύφωμα της κρίσης και ο θάνατος των τριών ηρώων
Τη νύχτα της 30ής προς 31η Ιανουαρίου, οι δύο χώρες έχουν κινητοποιήσει τις ναυτικές και στρατιωτικές τους δυνάμεις στην περιοχή. Στη 01:40, το Γενικό Επιτελείο Εθνικής Άμυνας λαμβάνει πληροφορίες ότι τούρκοι κομάντος έχουν αποβιβαστεί στη Μικρή Ίμια.
Στις 04:30, το ελικόπτερο του Πολεμικού Ναυτικού, απονηώνεται από τη φρεγάτα «Ναυαρίνο» για να επιβεβαιώσει την παρουσία των τούρκων κομάντος. Δέκα λεπτά αργότερα, το πλήρωμά του αναφέρει την επιβεβαίωση της απόβασης. Στις 04:50, ενώ επιστρέφει, το ελικόπτερο πέφτει στη θάλασσα, παρασύροντας στον θάνατο τους τρεις αξιωματικούς Χριστόδουλο Καραθανάση, Παναγιώτη Βλαχάκο και Έκτορα Γιαλοψό.
Τα αίτια της πτώσης του ελικοπτέρου παραμένουν μέχρι σήμερα αμφιλεγόμενα.
Επισήμως, αποδόθηκε στις δυσμενείς καιρικές συνθήκες. Ωστόσο, πολλές θεωρίες κάνουν λόγο για πιθανή τουρκική κατάρριψη, η οποία αποκρύφθηκε για να αποτραπεί η κλιμάκωση.
Η αποκλιμάκωση και οι συνέπειες
Μετά την πτώση του ελικοπτέρου, η κατάσταση γίνεται εξαιρετικά κρίσιμη. Οι Ηνωμένες Πολιτείες, μέσω του υφυπουργού Εξωτερικών Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ, επιβάλλουν λύση αποκλιμάκωσης με τη λογική του «no ships, no troops, no flags» – δηλαδή, την απόσυρση όλων των στρατιωτικών δυνάμεων και σημαιών από τα Ίμια.
Μέχρι το μεσημέρι της 31ης Ιανουαρίου, ελληνικά και τουρκικά πλοία, στρατιώτες και σημαίες αποχωρούν, επαναφέροντας την κατάσταση στο προγενέστερο status quo.
Η κρίση των Ιμίων δεν άλλαξε νομικά το καθεστώς των νησιών, αλλά σηματοδότησε μια νέα εποχή στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Η Τουρκία, μετά το επεισόδιο, εισήγαγε την έννοια των «Γκρίζων Ζωνών», αμφισβητώντας την κυριαρχία της Ελλάδας σε αρκετές νησίδες του Αιγαίου. Από την άλλη, η Ελλάδα κλήθηκε να επανεξετάσει τη στρατηγική της απέναντι στη γείτονα χώρα και τη διαχείριση κρίσεων.
Η εικόνα της ελληνικής κυβέρνησης κλονίστηκε, ιδιαίτερα μετά τη δήλωση του πρωθυπουργού Κώστα Σημίτη στη Βουλή, όπου ευχαρίστησε τις Ηνωμένες Πολιτείες για τη συμβολή τους στην αποκλιμάκωση, γεγονός που προκάλεσε έντονες αντιδράσεις.
Η κρίση των Ιμίων έμεινε στην ιστορία ως ένα επεισόδιο που απέτρεψε έναν ελληνοτουρκικό πόλεμο, αλλά άφησε ανοιχτές πληγές στην εθνική υπερηφάνεια και την εξωτερική πολιτική της χώρας.
Δημοσίευση σχολίου
►Το www.madatoforos.gr δημοσιεύει άμεσα κάθε σχόλιο. Ωστόσο δεν υιοθετούμε τις απόψεις αυτές καθώς εκφράζουν αποκλειστικά τον εκάστοτε σχολιαστή. Σχόλια με ύβρεις διαγράφονται χωρίς προειδοποίηση. Χρήστες που δεν τηρούν τους όρους χρήσης αποκλείονται.