Δημογραφική βόμβα στην Ελλάδα - «Λουκέτο» σε 750 σχολεία από την Αθήνα έως τα νησιά - Αδειάζουν τα χωριά

[wide]

Από το 2011, οι θάνατοι ξεπερνούν σταθερά τις γεννήσεις

Τρομακτικά είναι τα στοιχεία για το δημογραφικό πρόβλημα στην Ελλάδα. Μόνο για το 2025, η Ελλάδα ανέστειλε τη λειτουργία περισσότερων από 750 σχολείων, λόγω έλλειψης παιδιών! Πρόκειται για το 5% των σχολείων της χώρας, ενώ τα «λουκέτα» δεν περιορίζονται μόνο σε απομακρυσμένα χωριά και νησιά, αλλά επηρεάζουν και περιοχές της Αττικής που περιλαμβάνουν την Αθήνα.

«Οι αίθουσες διδασκαλίας αντικατοπτρίζουν την κατάσταση των μαιευτηρίων μας και τον αριθμό των γεννήσεων, οι οποίες, δυστυχώς, μειώνονται εδώ και δεκαετίες στη χώρα μας», δήλωσε η Σοφία Ζαχαράκη, υπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων. Στοιχεία του υπουργείου Παιδείας δείχνουν ότι ο αριθμός των μαθητών στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση έχει μειωθεί κατά περισσότερο από 111.000 τα τελευταία επτά χρόνια — πτώση 19% από το 2018.

«Η πτώση συμβαίνει πολύ γρήγορα και στην Ελλάδα είναι πολύ απότομη», είπε η Αλεξάνδρα Τραγάκη, καθηγήτρια οικονομικής δημογραφίας στο Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Σήμερα, λιγότερα άτομα βρίσκονται σε αναπαραγωγική ηλικία σε σύγκριση με προηγούμενες δεκαετίες, σημείωσε.

Φέτος, 766 από τα 14.857 σχολεία της Ελλάδας θα αναστείλουν τη λειτουργία τους επειδή δεν πληρούν το νόμιμο ελάχιστο των 15 μαθητών. Τα περισσότερα είναι δημοτικά, αν και τα «λουκέτα» αυξάνονται σε όλες τις βαθμίδες.

Ορισμένα ιδρύματα ενδέχεται να επαναλειτουργήσουν αν ο αριθμός των μαθητών ανακάμψει μέσα σε τρία χρόνια, ωστόσο τα περισσότερα δεν ανοίγουν ξανά. Εξαίρεση αποτελούν τα νησιά κοντά στην Τουρκία και οι παραμεθόριες περιοχές, όπου τα σχολεία διατηρούνται ανοιχτά ακόμη και με μικρό αριθμό μαθητών.

Υπάρχουν και κάποιες εξαιρέσεις. Στην Ψέριμο, ένα μικρό νησί των Δωδεκανήσων, το σχολείο θα ανοίξει για πρώτη φορά από το 2009 — εξυπηρετώντας δύο παιδιά στο δημοτικό και τρία στο νηπιαγωγείο. «Κρατάμε σχολεία ανοιχτά με λιγότερους μαθητές από όσους κανονικά επιτρέπει ο νόμος — μια δαπανηρή απόφαση, αλλά πιστεύουμε ότι είναι αναγκαία», είπε η Ζαχαράκη.

Η δημογραφική κρίση στην Ελλάδα

Σύμφωνα με τους Financial Times, η απότομη δημογραφική πτώση της Ελλάδας ξεκίνησε κατά τη διάρκεια της κρίσης χρέους της δεκαετίας του 2010. Από το 2011, οι θάνατοι ξεπερνούν σταθερά τις γεννήσεις. Μεταξύ των απογραφών του 2001 και του 2021, ο αριθμός των γυναικών στην κύρια αναπαραγωγική ηλικία 20-40 ετών μειώθηκε κατά 500.000, δηλαδή κατά 31%.

Σε συνδυασμό με την έξοδο μορφωμένων Ελλήνων στο εξωτερικό αναζητώντας καλύτερο μέλλον στα χρόνια της κρίσης, το αποτέλεσμα ήταν η απότομη μείωση των πιθανών γονέων.

Μέχρι το 2022, οι ετήσιες γεννήσεις είχαν πέσει κάτω από τις 80.000, ενώ το 2023 οι θάνατοι ήταν σχεδόν διπλάσιοι. Οι Ελληνίδες αποκτούν το πρώτο τους παιδί πλέον σε μέση ηλικία άνω των 32 ετών. Η γονιμότητα έχει πέσει στο 1,35 -από τα χαμηλότερα ποσοστά στην Ευρώπη- και οι γεννήσεις εκτός γάμου παραμένουν σπάνιες.

Δεν αρκούν τα μέτρα της κυβέρνησης

Οι αξιωματούχοι αναγνωρίζουν τις συνέπειες από το κλείσιμο των σχολείων, ιδιαίτερα σε αγροτικές περιοχές, όπου μερικά παιδιά μπορεί να διανύουν έως και 80 χλμ καθημερινά. Ωστόσο, οι δημογράφοι λένε ότι τα οικονομικά κίνητρα από μόνα τους είναι απίθανο να αναστρέψουν την τάση. «Κανένα παιδί δεν θα μείνει χωρίς πρόσβαση στην εκπαίδευση, όσο απομακρυσμένο κι αν είναι το σπίτι του», είπε η κ. Ζαχαράκη.

Άλλες βιομηχανικά ανεπτυγμένες χώρες με ισχυρά συστήματα πρόνοιας και υψηλής ποιότητας παιδική φροντίδα, συμπεριλαμβανομένων της Δανίας και της Σουηδίας, επίσης δυσκολεύονται να αυξήσουν τα ποσοστά γονιμότητας.

www.bankingnews.gr